Постапката за добивање државјанство на друга земја се разликува според законите на државата, а често вклучува комплексна процедура и бара значителни финансиски средства за административни трошоци. Ова особено се истакнува во рамки на Европската Унија, каде што финансиските барања за оваа постапка во последно време се зголемени.
Можеби ќе ве интересира: Во Холандија се зголемува бројот на пациенти кои преживуваат рак
Така, Белгија, „срцето на ЕУ“, во која многу граѓани од трети земји сакаат да започнат нов живот, официјално ја зголеми цената на постапката за добивање државјанство од 150 на дури 1.000 евра. Законот беше објавен и стапи на сила на почетокот на оваа недела.
Сојузната влада пред две недели го усвои т.н. „Програмен закон“ во Парламентот. Законот беше објавен во Службениот гласник на Белгија во вторникот на 29 јули, иако законите обично стапуваат на сила десет дена по објавувањето, владата одлучи овие мерки да ги примени веднаш.
Една од мерките, како дел од социо-економските реформи, е зголемувањето на трошоците за добивање белгиско државјанство. Од сега, постапката „изјава за националност“ за стекнување белгиско државјанство чини 1.000 евра (индексирано со инфлацијата), наместо досегашните 150 евра.
Можеби ќе ве интересира: Цените во Белгија со тенденција на опаѓање, но и натаму повисоки од лани
Добиениот статус белгиски државјанин претставува „важна пресвртница“ во процесот на интеграција, изјави сојузната министерка за азил и миграции Анелиен ван Босут (N-VA) за „Brussels Times“, кога оваа вест првпат излезе во јавноста во април.
– Белгиското државјанство, а со тоа и државјанството на ЕУ, им нуди на новодојденците многу права и можности. Затоа е важно овој чекор да не се следи автоматски, туку да биде проследен со одговорности. И тоа, вклучително и на финансиско ниво – додаде таа.
Зголемувањето на цената значи дека сега е речиси седум пати поскапо да се стане Белгиец – со што оваа постапка станува една од најскапите во ЕУ, веднаш по Австрија, Ирска и Холандија. Ако барањето биде одбиено, таксата не се враќа (исто како и претходната од 150 евра).
Критики од експерти
Зголемувањето на цената предизвика критики од експерти за миграција и интеграција, кои сметаат дека „оданочувањето на белгиското државјанство е лоша идеја за економијата и интеграцијата“.
Можеби ќе ве интересира: Белгија предвидува 55 милиони евра за зајакнување на кибер безбедноста на државните институции
– Иако зголемувањето на цената за натурализација може да звучи како нешто што ќе и помогне на економијата и интеграцијата, всушност постигнува спротивен ефект. Поставувањето толку вештачки висока цена им порачува на повеќето мигранти, вклучувајќи ги и високообразованите и оние со високи приходи, дека државјанството не е за нив – изјави Томас Худлстон од Универзитетот во Лијеж за порталот.
Многу економисти покажале дека постои „премија на државјанството“ за новодојденците. Мигрантите, охрабрени да станат граѓани, почесто се населуваат трајно, донесуваат важни животни одлуки и инвестираат во своите вештини. Кога ќе добијат државјанство, им се отвораат дополнителни можности за работа и живот.
Благодарение на тоа, работодавачите полесно ги препознаваат нивните вештини, почесто инвестираат во нивна обука на работното место и имаат поголема веројатност да ги вработат или унапредат.
– Поради тоа имаат повисока вработеност, повисоки плати, посигурни работни места и повеќе вработувања во јавниот сектор. Значи, ако општа цел на новата сојузна влада е зголемување на стапката на вработеност во Белгија, што наводно е причината за сите овие мерки – тогаш оваа идеја е спротивна на оданочувањето на државјанството. Државјанството е повеќе од миграциска политика. Оваа идеја за строга миграциска политика е во конфликт со целта за промоција на вработување и интеграција на пазарот на труд – изјави Худлстон.
Во 2023 година (според последните достапни податоци), речиси 55.000 новодојденци – од азиланти до странски работници – добиле белгиско државјанство.
Какви се цените во другите земји на ЕУ?
Во споредба со Белгија, цените во другите земји-членки на ЕУ се движат во слични рамки.
Во Австрија, од 1 јули 2025 година, задолжителната надомест за природно стекнување австриско државјанство изнесува 163 евра, што е зголемување од претходните 125,60 евра, како дел од поширок пакет административни поскапувања. Според официјалните веб-страници на институциите, покрај оваа федерална такса често се плаќаат и покраински административни такси (на пример, во Виена дополнителни 76 – 150 евра), па вкупниот трошок може да биде значително повисок, особено за парови, кои според некои извори може да платат и до 1.500 евра.
Од почетокот на 2025 година, официјалната такса за натурализација во Холандија изнесува 1.091 евра за поединец, односно 1.393 евра за пар што аплицира заедно, додека за дете под 18 години што аплицира заедно се плаќаат 161 евро. За бегалци или лица без државјанство, таксата е намалена на 811 евра за поединец и 1.114 евра за пар, додека за детето останува 161 евро.
До март 2025 година, стандардната такса за поднесување барање за шведско државјанство изнесуваше приближно 130 евра. Сепак, законската измена што стапи на сила од март 2025 предвидува речиси двојно зголемување, зголемувајќи ја таксата на околу 280 евра.
